Sta je weleens in de supermarkt met een product in je hand, draai je het om en denk je: “Wat betekenen al die termen en cijfers?” Dan ben je niet de enige. Steeds meer mensen gaan bewuster om met voeding en gezondheid. Het is daarom belangrijk om een etiket goed te kunnen lezen. Toch blijkt dat veel mensen een etiket maar moeilijk kunnen interpreteren, waardoor we snel worden beïnvloed door claims als “light”, “bron van vezels” of “zonder toegevoegde suikers”.
We geven je handvatten bij het lezen van een etiket, zodat je in één oogopslag belangrijke informatie uit een etiket haalt. Zo kun jij met meer kennis én zelfvertrouwen je boodschappen doen.
Welke informatie vind je op het etiket?
Naast de verplichte onderdelen voegen fabrikanten ook vaak aanvullende informatie toe, zoals gezondheidsclaims of keurmerken. Dit zijn de belangrijkste onderdelen die je standaard tegenkomt:
1. Ingrediëntenlijst
De ingrediëntenlijst laat zien wat er precies in het product zit. Deze staan altijd in volgorde van hoeveelheid: wat er het meest in zit, staat vooraan. Zie je dus suiker als eerste of tweede ingrediënt? Dan weet je dat het product rijk is aan toegevoegde suikers.
Let op: suiker kan onder veel schuilnamen voorkomen, zoals glucose-fructosestroop, dextrose, honing, agavesiroop of maltodextrine.
2. Voedingswaardetabel
Hier vind je de energie (in kcal/kJ), vetten, verzadigd vet, koolhydraten, suikers, eiwitten, vezels en zout – meestal per 100 gram of 100 milliliter. Soms staat er ook een portie bij.
Handige vuistregels bij het etiket lezen:
- Minder dan 5 gram suiker per 100 g = laag
- Meer dan 15 gram suiker per 100 g = hoog
- Minder dan 0,3 gram zout per 100 g = laag
- Meer dan 1,5 gram zout per 100 g = hoog
3. Allergeneninformatie
Allergenen zoals gluten, melk, noten of soja worden vaak vetgedrukt of onderstreept. Dit is essentieel voor mensen met een voedselallergie.
4. Bewaar- en gebruiksadvies
Bijvoorbeeld “koel bewaren” of “na openen binnen 3 dagen gebruiken”.
5. Ten minste houdbaar tot (THT) of te gebruiken tot (TGT)
THT betekent: na deze datum kan de kwaliteit achteruitgaan, maar het product is niet direct onveilig. TGT is strenger: na deze datum mag je het product niet meer eten.
Wanneer lees je een etiket?
Veel mensen grijpen naar het etiket als ze bewust willen eten of bepaalde voedingsstoffen willen vermijden. Maar eigenlijk zou iedereen regelmatig etiketten moeten lezen. Bijvoorbeeld in deze situaties:
- Je wilt minder suiker of zout eten
- Je hebt een allergie of intolerantie
- Je wilt afvallen of spiermassa opbouwen
- Je wilt weten of een product écht gezond is
- Je wilt ultrabewerkte producten vermijden
Door etiketten te lezen, ontdek je vaak dat producten die gezond lijken (zoals ‘gezonde’ muesli of vruchtensap) vol zitten met suikers of kunstmatige toevoegingen.
De wet van het etiket
In de Europese Unie is etikettering wettelijk geregeld via de Voedselinformatieverordening (EU 1169/2011). Deze stelt onder andere dat:
- De voedingswaarde verplicht is op bijna alle voorverpakte producten
- Allergenen duidelijk herkenbaar moeten zijn
- De naam van het product niet misleidend mag zijn
- Het land van herkomst vermeld moet worden bij bepaalde producten
Claims zoals “bron van vezels” of “light” mogen alleen gebruikt worden als het product daadwerkelijk aan de criteria voldoet. Toch blijven veel etiketten lastig te begrijpen, zeker als fabrikanten slimme trucs toepassen zoals meerdere soorten suiker gebruiken om ‘suiker’ te verdoezelen.
Wat je wél graag ziet op een etiket!
Natuurlijk draait etiket lezen niet alleen om wat je moet vermijden. Het helpt je juist om producten te herkennen die wél goed voor jou zijn. Kies bij voorkeur voor producten met een korte, duidelijke ingrediëntenlijst die je herkent. Let bijvoorbeeld op het volgende:
- Volkorenmeel als eerste ingrediënt
- Peulvruchten, groenten of noten
- Vezelrijk (3+ gram vezels per 100 gram)
- Weinig toegevoegde suikers en zout
- Bekende, herkenbare ingrediënten (minimaal bewerkt)
Conclusie: leer etiketten lezen en maak bewustere keuzes
Etiket lezen is niet moeilijk, maar het vraagt even wat oefening en inzicht. Als je weet waar je op moet letten – zoals de ingrediëntenlijst, suiker- en zoutgehalte en allergenen – word je al snel een stuk bewuster in je keuzes. Laat je dus niet misleiden door de voorkant van een verpakking, maar draai ‘m om en check de feiten.
Of je nu gezonder wilt eten, op je gewicht wilt letten of simpelweg wilt weten wat je binnenkrijgt: etiket lezen is dé manier om controle te krijgen over je voeding.
